MENU

Kaart -> Hoorn

Ansichtkaart informatie

109. Molen van Balk en Lambert Meliszweg

Meer foto's en informatie

Uitgever:	1 Beerding b 2 Nuss Haarlem m
Buurt:	Hoorn
Jaartal foto 1:	Omstreeks 1905
Jaartal foto 2:	1907

Foto 1	Foto 2

Klik op de afbeelding om deze te vergroten	Klik op de afbeelding om deze te vergroten
Tekst: Uit: archief Ten Bruggencate. De Assendelftse olie- en papiermolen 'De Koot' werd in 1882 naar Hoorn verplaatst, en werd daar de Molen van Balk.

Reacties:

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 3: j Uitgever Stumpel 1905. Uit: 'Stoomtrams rond Hoorn' (uitgegeven in 1982) van J. Kok. Vanaf januari 1529 bestond er al een regelmatige beurtvaartdient over de Zuiderzee, met dagelijks twee afvaarten. In 1660 begon men met de aanleg van twee trekvaarten tussen Amsterdam en Hoorn. Een via Purmerend en een via Monnickendam en Edam. Het eindpunt lag bij de Westerpoort aan de Westerdijk nabij cafe 'Het Onvolmaakte Schip' aan het Breed in Hoorn. Bij dat eindpunt werd ook een loswal gebouwd (op de foto zichtbaar links onder). Vanaf deze plaats werd de trekvaart aangelegd tot De Hulk, waar later de aansluiting ontstond op de trekvaart naar Alkmaar. Aan boord van een trekschuit was plaats voor 28 reizigers, voor hen gold een rookverbod. De vaarprijs Hoorn-Amsterdam bedroeg 15 stuivers. De reisduur tot Buiksloot bedroeg niet minder dan 5 uur. In 1673 vervoerde de trekschuit tussen Hoorn en Edam meer dan 24.000 reizigers. In de zomermaanden van 1679 vertrokken uit Hoorn dagelijks 11 trekschuiten. Daarvan voeren er 5 via Edam en 6 via Purmerend. De eerste vertrok om 04.00 uur, de laatste vertrok om 18.00 uur. In 1821 was het aantal afvaarten geslonken tot 5 per dag. In 1880 werd de trekschuitdienst opgeheven. Nog lange tijd was het eindpunt van de trekvaart in Hoorn zichtbaar bij de Westerdijk, maar het water van de Weel werd daar zo'n 15 jaar geleden gedempt ten behoeve van de bouw van een nieuwe stadswijk.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 4: j Uitgever onbekend 1905.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 5: j Uitgever Beerding 1904. Uit: 'Hoornse Herinneringen' (uitgegeven in 1972). IJsvermaak op de nu gedempte Alkmaarder Trekvaart. Op de foto ziet men links de Westerdijk en rechts het weggetje dat tegenwoordig de Lambert Meliszweg is. Op de achtergrond de Westermeelmolen of Molen van Balk die in 1920 werd afgebroken. Links op de voorgrond een oude losplaats van de jaag- of beurtschuiten, trekschuiten dus, op Amsterdam. Het Hoornse beurtveer op Amsterdam, dat reeds in 1529 werd opgericht, heeft tot 1880 bestaan, toen de beurtveren in Nederland officieel werden afgeschaft. De koek-en-zopietent links, met zijn pruttelende ketel chocolademelk, lijkt weggelopen van een schilderij.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 6: b Uitgever Beerding 1907.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 7: m Uitgever Beerding omstreeks 1912. Links zien we een nieuwe, verlaagde, schoeiing.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 8: m Uitgever Koop 1906. Uit: 'Hoorn in oude ansichten' (uitgegeven in 1978). De Westerdijk, vanaf de brug over de Weel, in het begin van deze eeuw. Het water werd officieel aangeduid als 'Alkmaarder Trekvaart', maar in Hoorn was het de Weel. De verhoogde wal, links, is nog een overblijfsel uit de tijd van de trekschuit. Het wegje rechts, nu Lambert Meliszweg, leidde naar de molen en de witte huisjes. Op het weiland, achter de bomen, hebben zich destijds allerlei festiviteiten afgespeeld, onder andere de landbouwfeesten. Maar ook het traditionele vuurwerk werd hier afgestoken en tijdens onze jongensjaren heeft zelfs circus Sarassani er gestaan, omdat dit te groot was voor het Doelenplein. De witte huisjes werden bewoond door het gezin Balk. Klaas Balk was de eigenaar van de trotse molen. De laatste bewoner was de familie Van Zijl. Ruim tien jaar geleden zijn ook deze huisjes gevallen onder de slopershamer.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 9: m Uitgever Beerding 1906.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 10: b Uitgever A. Bakker 1910.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 11: j Uitgever Beerding omstreeks 1910.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 12: c Particuliere foto omstreeks 1960. Links zien we de heer Spanger. De andere heren zijn zijn zwagers.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 13: b Particuliere foto omstreeks 1925.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 14: j Uitgever Boon Amsterdam 1899.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 15: j Uitgever Schaefer Amsterdam 1920.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 16: j Uitgever Weenenk & Snel Den Haag 1909.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 17: j Uitgever Beerding omstreeks 1910. Foto 17 en 18 zijn kort na elkaar gemaakt.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	22 Jan 2018
Bericht:	Foto 18: j Uitgever Beerding omstreeks 1910.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	01 Jun 2023
Bericht:	Foto 19: j Uitgever Beerding omstreeks 1910.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	01 Jun 2023
Bericht:	Foto 20: v Uitgever onbekend omstreeks 1910. Foto van VOH.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	01 Jun 2023
Bericht:	Foto 21: m Uitgever onbekend omstreeks 1905.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	01 Jun 2023
Bericht:	Foto 22: k Particuliere foto omstreeks 1915.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	01 Jun 2023
Bericht:	Foto 23: j Uitgever onbekend vijftiger jaren.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	01 Jun 2023
Bericht:	Foto 24: m Uitgever onbekend dertiger jaren.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	01 Jun 2023
Bericht:	Foto 25: v Particuliere foto dertiger jaren. Foto van VOH.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	01 Jun 2023
Bericht:	Foto 26: v Particuliere foto vijftiger jaren.

Naam:	Co Beemsterboer
Datum:	01 Jun 2023
Bericht:	Betreffende Lambert Meliszoon lezen we in de Nieuwe Kroniek van Hoorn (uitgegeven in 1891): 'Na de verloren slag op de Zuiderzee in oktober 1573, slag van Bossu, probeerden de Spanjaarden in de winter van 1574 vanuit Amsterdam over land Waterland en Westfriesland te onderwerpen; Krommenie was al deels in de as gelegd en de Spanjaarden trokken vervolgens op Oost- en Westzaan aan. Eén der landlieden, de steun zijner oude hulpbehoevende moeder, denkt in dit hachelijk ogenblik aan haar alleen. Tijd tot zoeken van een slede of geschikt voertuig ontbrak hem, hij nam dus het eerste wat voor de hand kwam, een berrie, waarop hij moeder plaatste en in de haast, zo goed hij kon, met kleederen bedekte. Nu voort! noordwaarts de richting naar Hoorn ingeslagen. Stil houdende om even te rusten, ontwaart hij een troep soldaten, hij sleept zijn kostbare vracht verder, maar kan niet meer. Wat te doen? Sneller dan de gedachte bij hem ontstond, slaagt hij er in met veel inspanning, de berrie in de dichte rietbossen te verbergen. De Spanjaarden, die vermoedden dat het iets van waarde gold, verhaasten hunne schreden, maar stonden verrast, toen ze in plaats van een schat, een afgeleefde vrouw voor zich zagen. Teleurgesteld of beschaamd en getroffen door de daad des zoons, lieten ze de oude ongemoeid en sloegen een andere richting in. Toen de zoon zag dat het gevaar geweken was, kwam hij uit zijn schuilplaats te voorschijn, vervolgde zijn tocht en kwam zonder verdere ontmoetingen te Hoorn aan. Zijn daad werd blijkbaar op hoogen prijs gesteld en een gedenkteeken aan de Westerpoort aangebracht, zijn kloekmoedigheid zichtbaar voorstellende, was tot aan het sloopen dier poort daar te zien. Na het wegbreken der Westerpoort werd het bas-reliëf opgeborgen en berust thans op het W.F.-Museum. In de gevel van het hotel 't Onvolmaakte Schip werd een arduinen gedenksteen geplaatst, die de vermelde geschiedenis voorstelt. De daad van den Westzaner, Lambert Melisz is daardoor tot heden der vergetelheid ontrukt. (Einde NKvH). De arduinen gedenksteen is bij de brand in 1968 van 't Onvolmaakte Schip verloren gegaan. Foto 27: k Een ansichtkaart van het bas-reliëf van de Westerpoort. Een natuurgetrouwe houten kopie van het bas-reliëf van de Westerpoort bevindt zich sinds de opening in 1981 in de centrale hal van het politiebureau aan de Blokmergouw.